شما اینجا هستید
فرهنگی » بر فراز شیرهای سنگی!


قهرمانان فیلم یگانه و باشکوه “شیر سنگی”، همه یک به یک می‌میرند و آخرین قهرمان در پلان آخر؛ تا روی صورتش ترانه‌ای خوانده شود.
آنجا که «نامدارخان»، وعده‌ی «شیر سنگی» به قبر «آعلی یار» می دهد، به‌حساب خود، او را جاودانه کند.
سرِ «آعلی یار» روی دیوار سُر خورد و با چشمِ باز، جان را تمام کرد و می بیند که سواران بختیاری دارند از روی لوله‌های نفت می‌پرند، «آعلی یار» رفت، اما نمُرد، تا در هیات آن سوارکاران فراچشم، تکثیر شود.
جانِ «آعلی‌یار» در تن آنان رفت تا نسل به نسل برود و جاودانه شود. فیلم اما ، سکان اختیارش را به صدایی از همان ایل می دهد تا رفتنِ جانِ این قهرمان را بگرید.
نی نواخت و خواند: «مرجنگه؟ مرجنگه؟ خدا دونه جنگ تفنگه.»
سواران جلوی ِچشمِ جانِ آعلی یار ‌تاختند: «مر او بی؟ مر او بی؟ خدا ایدونه جنگ برنو بی!» صدای ترانه‌ی«مرجنگه» بر شانه‌ی بلند کوه‌های بختیاری جا خوش می کند.
فریدون شهبازیان سازنده ی این ملودی ترانه در جایی می گوید:
«با توجه به جغرافیای فیلم که در منطقه بختیاری می‌گذشت، برای یافتن یک ترانه‌ی محلی که هم از آن برای انتهای فیلم و هم از تم آن به‌ عنوان تم اصلی موسیقی فیلم استفاده کنم، شروع به تحقیق کردم. در این زمینه از تورج زاهدی هم که منتقد و محقق موسیقی بود کمک گرفتم. او زاده‌ی همان نواحی بود. به منزلش می‌رفتم و آنجا مادرش ترانه‌های محلی را برایمان می‌خواند که از بین چندین قطعه، من ملودیِ این ترانه را به عنوان تم اصلی موسیقی فیلم انتخاب کردم.»
در شعرِ این ترانه اسامی شخصیت‌های اصلی این داستان یعنی «آعلی یار» و «نامدار خان» هم آمده که گویا این چند خطِ شعر، توسط خود فریدون شهبازیان و تورج زاهدی روی ملودی سروده شده است.
فریدون شهبازیان ادامه می دهد:
«این دو شخصیت از قهرمان‌های گذشته نواحی بختیاری بودند و داستان فیلم در واقع از سرگذشت واقعی آن‌ها الهام گرفته‌شده بود. این قبیل ترانه‌های محلی که سینه‌به‌سینه، از نسلی به نسل دیگر منتقل‌ شده‌اند، در طول حیات خود تغییرات بسیاری کرده‌اند، بنابراین چه‌بسا که در اصل هم نام این دو، روی یکی از این ترانه‌ها بوده باشد.»
واقعیت این است، ترانه ی “مر جنگه” نقش بسیار پررنگی در ابدیت و ماندگاری این فیلم ایفا کرده است.
در آن دشت‌های پر از باد، جای خالی «آعلی یار» فقط با ترانه‌ی «مرجنگه» پر می‌شود.
خواننده ی “مر جنگه” را بیشتر بشناسیم:

تورج زاهدی در سال ۱۳۳۷ در هفتکل، یکی از شهرهای قدیمی خوزستان که نامش با طلیعه ی نفت گره خورده است، متولد شد. از کودکی به ادبیات داستانی علاقمند شد و از طریق نشریاتی مانند «اطلاعات کودکان»، «کیهان بچه‌ها»، «اطلاعات هفتگی»، «سپید و سیاه»، «امید ایران» و … با مطبوعات ارتباط یافت.
اولین نوشته‌هایش که از خوزستان برای مطبوعات ارسال می‌شد، در حیطه ی نقد فیلم بود، و طی سال‌های اواخر دهه چهل و آغاز دهه پنجاه در هفته‌نامه فیلم و هنر به چاپ رسید. حول و حوش سال ۱۳۵۴ به تهران آمد و بصورت رسمی با مطبوعات کشور به همکاری پرداخت.
اولین سمت رسمی‌اش در نویسندگی در هفته نامه ی تماشا بود که تحت مدیریت دکتر کریم امامی منتشر می‌شد. بیژن خرسند که سرویس هنری مجله را اداره می‌کرد، از او دعوت به عمل آورد که به عنوان دبیر صفحه موسیقی مشغول به کار شود. او در زمینه‌های مختلف هنر و ادب و فرهنگ فعالیت داشته است، از جمله شعر، نقاشی، خوانندگی، آهنگسازی، نوازندگی، رهبری ارکستر، نقد موسیقی، نقد فیلم، مقد موسیقی فیلم، نقد ادبی، تحقیقات فلسفی و عرفانی، بازیگری سینما،‌نویسندگی رمان. تورج زاهدی هم اکنون در مهرشهر کرج به سر می‌برد و علاوه بر زمینه‌های یاد شده، به تدریس تار و سه‌تار و آواز اشتغال دارد.
 
 
کتاب‌ها:
۱- … به رهبری مرتضی حنانه – انتشارات ماهنامه فیلم، چاپ اول، ۱۳۶۹.
۲- موسیقی فیلم – انتشارات فاریاب، چاپ اول، ۱۳۶۳. – چاپ دوم، انتشارات فردوس، ۱۳۷۶.
۳- حکمت معنوی موسیقی – انتشارات فردوس، چاپ اول، ۱۳۷۶.
۴- مجموعه آثار ناول کارلوس کاستاندا – انتشارات فکر روز، چاپ اول، ‌۱۳۷۶.
۵- مرشدی از عالم غیب (بررسی آثار و عقاید کارلوس کاستاندا) – انتشارات فکر روز، چاپ اول، ۱۳۷۸.
۶- جذابیت عشق – انتشارات فردوس، چاپ اول، ۱۳۷۸.
۷- سینمای معناگرا در ایران – انتشارات بنیاد سینمایی فارابی، چاپ اول، ۱۳۸۴.
۸- خانه پریان – انتشارات کتاب نیستان، چاپ دوم، ۱۳۸۶.
کاست‌ها:
الف. به عنوان خواننده:
۱. شیر سنگی، آهنگساز: فریدون شهبازیان، ۱۳۶۸.
۲. موسیقی مجموعه کوچک جنگلی، آهنگساز: سیدمحمد میرزمانی، ۱۳۷۳.
ب. به عنوان خواننده و آهنگساز:
۱. عاشقانه، ۱۳۶۹.
۲. بخت بیدار، ۱۳۷۰.
۳. … از عالم غیب، ۱۳۸۰
موسیقی‌های متن:
۱. ترس، کارگردان: منصور حاجیان
۲. صعود، کارگردان: فریدون جیرانی
۳. یک صبح پرماجرا، کارگردان: تورج منصوری
۴. باغ، کارگردان: احمد طالبی نژاد
۵. شکوه زندگی،‌ کارگردان: نسرین صابری
۶. غریبه و آشنا، کارگردان: اسماعیل فلاح‌پور
۷. محکومین بهشت، کارگردان: حجت الله سیفی
۸. خاکستر و پروانه، کارگردان: رهبر قنبری
۹. مجموعه تلویزیونی دایره بسته، کارگردان: سیامک شایقی
 

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید

کامل کردن گزینه های ستاره دار (*) الزامی است -
آدرس پست الکترونیکی شما محفوظ بوده و نمایش داده نخواهد شد -

هفته نامه پیوند ایرانیان | ایران ، خوزستان ، اهواز