آیا هنگامی که انسانی به قول معروف به ته خط می رسد و تصمیم می گیرد قید مهمترین دارایی خود که «زندگی » باشد را بزند در مقام یک «فرد » چنین تصمیمی را اتخاذ می کند ؟
آیا اساسا پدیداری به نام «فرد » به مثابه یک جزیره تنها در جهان وجود دارد ؟
پاسخ به این پرسش ها و تدقیق در باب مسایل مطروحه در آنها می تواند درک روشن تری از خودکشی را برای ما نمایان کند .
برای پاسخ به این پرسش ها به سراغ یکی از مهمترین فلیسوفان قرن بیستم یعنی هایدگر می روم .
بخش عمده فلسفه هایدگر انتقادی ست به فلسفه دکارت و سوژه محوری تفکرش.
به زعم هایدگر انسان یا همان «دازاین » به تعبیر او یک سوژه تک افتاده و منزوی از جهان اجتماع و طبیعت نیست .انسان به باور هایدگر «با هستن » یا به عبارتی «با دیگران هستن » می باشد .ما با تولد به هستی «پرتاب » می شویم .یعنی مجموعه مناسبات /روابط /افراد /سنت هایی که مقدم بر ما هستند و قطعا در آنها ماوا می گیریم .
حتی انتخاب تنهایی از همین سرشت با دیگران هستن انسان بر می خیزد .این دیگرانند که ما را به سمت تنهایی سوق می دهند .
بنابراین چیزی به نام فرد به مثابه موجودی منزوی از با دیگران هستن در جهان وجود ندارد .
البته بدون نیاز به تورق کتاب تاریخ اندیشه بشر ما به واسطه یک ادراک پدیدارشناسانه روزمره هم می توانیم بفهمیم« با دیگران هستن » می باشیم .
بنا به آنچه گفته شد ،می توان به این نتیجه رسید که «روان » انسان یک مقوله فردی نیست .
روان انسان در شبکه ای از ارتباطات ،روابط و مسائل و در پیوند با آنها شکل می گیرد و انباری انباشته از آنهاست .چیزی به نام روان فردی وجود ندارد .
بنابراین آنچه که فردی را به مرحله خودکشی می رساند روان و عاملیت فردی او در مقام پدیداری تک افتاده نیست .
آنچه در لحظه خودکشی ماشه را می چکاند همین انباشت است .زیرا انسان و روانش پدیداری دگر آوا و اجتماعی است .
بنابراین نه فرد وجود دارد و نه خودکشی امری فردی ست .این «با دیگران هستن » و هندسه خاصی از این شکل «با دیگران هستن »است که فرد را به سوی خودکشی رهنمون می کند .عامل اصلی در این میان مهندسان طراح این هندسه هستند .
اگر روان انسان امری اجتماعی است که هست ،آنگاه باید گفت هر گونه مقابله با پدیدار خودکشی نیازمند به اجتماع آوردن روانکاوی است .اینکه باید هندسه مخرب با دیگران هستن ی که انسان ها را به سمت خودکشی سوق می دهد تغییر کند تا با دیگران هستن موجب تصمیم به خود کشی نشود.
زیرا خودکشی امری فردی نیست !
پیوند ایرانیان / شماره ۳۱۲ / ۶ آذرماه ۱۴۰۳
- شهرام گراوندی
- کد خبر 13054
- 29 بازدید
- بدون نظر
- پرینت