شما اینجا هستید
اجتماعی » آبهای سطحی، مصیبت روز!

 با هر باران، که متاسفانه در خوزستان، در طول سال، خیلی به ندرت با آن مواجهیم و خوزستان این سالها، مانند گذشته نیست که باران های طولانی و مستمر حتا تا بهار و تابستان هم کش می آمد؛ و به دلیل تغییرات اکوسیستمی، در شمار استان های خشک و بی باران قرار گرفته است؛ اما همین باران های کم شمار و غیرمترقبه، به دلیل فقدان زیرساخت های اصولی و مهندسی و به صورت مصداقی، نداشتن تاسیسات و سازه های جمع آوری و هدایت آبهای سطحی، مردم این استان، خاصه در شهرهای مسطح، مانند اهواز، آبادان، خرمشهر، ماهشهر، بندرامام(ره)، سربندر، ووو به شدت به رنج و زحمت می افتند.
اگرچه فی المثل در کارزار کنترل و دفع آبهای سطحی،و با وجود مسوولیت مستقیم شهرداری، نیروهای آب و فاضلاب و دیگر نهادها نیز در کنار شهرداری هستند؛ ولی این مشکل تاب و توان مردم را فرسوده؛ و از سوی دیگر به دنبال مقصر و مسوول اصلی این گرفتاری هستند.
ماجرای تکراری و بلند دامنهی  مسوولیت  جمع آوری  و هدایت  آبهای  سطحی  در اهواز ، بدون شک  پس از هر بارندگی، از چنان اهمیتی  برخوردار میشود که موضوعی  مانند  تلفات و آمار جانباختگان کرونا نیز  تحت الشعاع قرار می گیرد!
در حالی  که بر اساس نص صریح قانون  شهر و شهرداری ماده ۵۵ ، در مفاد این قانون، قید شده:
۱. ایجاد خیابانها و کوچه‌ها و میدانها و باغهای عمومی و مجاری آب و توسعه معابر در حدود قوانین موضوعه.
۲. تنظیف و نگاهداری و تسطیح معابر و انهار عمومی و مجاری آبها و فاضلاب ‌و تنقیه ‌قنوات ‌مربوط ‌به‌ شهر و تأمین آب و روشنایی به وسائل ممکنه.
تبصره ۱- سد معابر عمومی و اشغال پیاده روها و استفاده غیر مجاز آنها و میدانها و پارکها و باغ های عمومی برای کسب و یا سکنی و یا هر عنوان دیگری ممنوع است و شهرداری مکلف است از آن جلوگیری و در رفع موانع موجود و آزاد نمودن معابر و اماکن مذکور فوق وسیله مأمورین خود رأساً اقدام کند.
یعنی   درک موضوعی این مطلب  نباید  علی القاعده دشوار باشد  که  مسوول بی واسطه و مستقیم جمع آوری  و هدایت آبهای  سطحی  هر شهر، منجمله اهواز یا آبادان یا خرمشهر یا شادگان یا ایذه و یا دزفول و یا بهبهان و یا هر شهر دیگری در کجای  کشور ، شهرداری  آن شهر است و نه شرکت آب و فاضلاب یا آب  و برق و یا  آب منطقه ای  و یا  هر شرکت دیگری که پیشوند و یا پسوند  آب را در عنوان خود داشته باشد!
با مثالی ساده و معطوف به شرایط زیستی در خود اهواز، علت  اساسی  مشکل را در اهواز تشریح می کنیم:
علت آب نگرفتگی! و عدم تراکم و اشباع خیابان ها و معابر در ناحیه ی  نیوسایت و خرمکوشک  در بدترین شرایط جوی و پس از شدیدترین بارندگی ها که  هیچ آبی جمع نمی شود،  وجود جدول های کناره های خیابان ها و معابر و زیرساخت قدیمی سیستم جمع آوری و هدایت آبهای سطحی است.
به بیان دیگر، نزولات آسمانی بطور مطلق هیچ ارتباطی به آب و فاضلاب ندارد.
اگر شبکهی آب و فاضلاب سراسر خوزستان و اهواز ، فرسوده هم نباشد ( که هست ) و مشکلی هم برای دفع فاضلاب شهری نداشت ( که دارد ) ، قادر به دفع این حجم وسیع آب ناشی از بارندگی موسمی  را که هر ساله شهر و زندگی  مردم را فلج می کند،  نداشت و ندارد. اشکال کار از شبکه ی فاضلاب نیست . یا حداقل در این مورد بخصوص اشکالی متوجه شبکه ی دفع فاضلاب نیست.
چرا که وظیفهی شبکهی دفع فاضلاب، دفع فاضلاب شهری است و نه دفع سیلاب و نزولات آسمانی!
جادهی ساحلی نمونهی بارزی از اشتباه بودن شیوه ی مهندسی  شهری  است که به آسانی می بینیم سطح جاده ساحلی نسبت به رودخانه کارون ِ خالی از آب ، چقدر بالاست! و نسبت به رودخانه چقدر فاصله دارد؟! وقتی ما شاهد آب گرفتگی این جاده ساحلی هستیم ، بدون هیچ تردیدی این اتفاق ناشی از عدم امکان  خروج آب های شناور و سطحی به درون رودخانه و  بالا بودن سطح سازه است! در حالی که اگر سازمان مربوطه ی محترم ، اقدام به لوله گذاری و یا جدول کشی به شیوه های سنتی می کرد، نیاز به پمپ هم احساس نمی شد، و دیگر خبری از آبهای سطحی در این ناحیه نخواهد بود.
ولی متاسفانه با هر بار بارندگی در جاده ی ساحلی آبی که جمع می شود نسبت به کارون آبش بیشتر است!
جاده ساحلی نسبت به رودخانه شاید ۱۰ متر هم فاصله نداشته باشد. و با یک جدول ساده ، آبهای سطحی را می توان به رودخانه هدایت کرد. این پدیده در بسیاری نواحی دیگر هم در شهر به چشم می خورد.
با همهی این اوصاف، نفع یک عده در این است که تجاهل العارفین کنند و با وجود تصریح قانون در این رابطه، افکار عمومی را به غلط مشغول این باطل قطعی می‌کنند که گویا مشخص نیست مسوول جمع آوری آبهای سطحی چه کسی است!
کاری به این ضرورت و مهم که بارها و بارها نه تنها بر اساس صراحت قانون، که به گفته ی همه ی مسوولان، چه استاندار و چه اذعان برخی از اعضای شورای شهر، و یا وزرا و دیگر مسوولان ارشد، که حتا بعنوان نمونه شهردار سابق اهواز نیز به این مساله معترف بود که مسوول جمع آوری آبهای سطحی شهرداری است، نیز ندارند؛ که کاملن بدیهی است وقتی سیستم هدایت آبهای سطحی در یک شهر وجود نداشته باشد، آبگرفتگی معابر و آسیب به شبکه ی دفع فاضلاب هم رخ می دهد و ممکن است فاضلاب به اصطلاح بای-پس شود و وارد آبهای سطحی شود، که در کمال حیرت! این گروه فقط همین نکته را می‌بینند!
مساله ی مهم تر ، همپوشانی و ضرورت انسجام تمام مدیریت شهر بعنوان یک گروه تخصصی و هموند است. شهر مانند یک پازل است و زمانی می تواند به خدمت رسانی روان آن به مردم امید داشت، که تمام اجزای این پیکره در کنار هم بنشینند و خلاها و کمبودها را پوشش دهند و در یک راستا گام بردارند. یعنی وقتی بحران پدیدار می‌شود، نه فقط شهرداری، که همه‌ی نهادها باید به میدان بیایند.
شهرداری بجای فرار از مسوولیت، باید طلب کمک کند. اگرچه بدون این مطالبه هم، بعنوان نمونه در اهواز، نیروهای آبفا دارند به نیروهای شهرداری کمک می کنند و گویا نیروهای ارتش و سپاه هم در ماهشهر و بندرامام به یاری مردم شتافته‌اند.
بنابراین شاید  سزاوار باشد که نویسندگان یادداشت ها و مقالاتی  که در کنار  احساس  ناراحتی از وفور آبهای سطحی در شهر  ، به حق برای  مردم شهر نگران هستند؛ این نکته ی بدیهی  را در نظر داشته باشند که مسوول  جمع آوری  آبهای سطحی  به هیچ عنوان شرکت آب و فاضلاب  خوزستان و شرکت آبفای اهواز  نیست.  و اگر نیروهای  خدماتی  آبفا  در کنار نیروهای  خدوم و خدمتگذار  شهرداری  مبادرت به  همکاری  در خصوص  هدایت و جمع آوری  آبهای  سطحی  می نمایند، در واقع دارند به نیروهای  شهرداری  کمک میکنند و  در شرایط دشوار، مانند همیشه  کماکان  به خدمت به مردم شهر  ادامه میدهند و در این راه از هیچ زحمتی دریغ نمی ورزند.

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید

کامل کردن گزینه های ستاره دار (*) الزامی است -
آدرس پست الکترونیکی شما محفوظ بوده و نمایش داده نخواهد شد -

هفته نامه پیوند ایرانیان | ایران ، خوزستان ، اهواز