گقتمان طایفه گری ، بر فضای عرصه عمومی و رسمی مسجدسلیمان چیرگی کامل دارد. از اینرو، تمامی فرایندهای اجتماعی، فرهنگی ، سیاسی و اداری شهر را بطرز شگفت انگیزی تحت تاثیر خود قرار داده است. عنصر اصلی سازنده این گفتمان عبارتست از اصالت دادن به روابط خویشاوندی و طایفه ای در نظام عشیره ای / ایلی قوم بختیاری، و به دور از اصل شایستگی و تخصص، توزیع قدرت و فرصت های اجتماعی و مناصب اداری و سیاسی را تابعی از این اصل می پندارد.
شوربختانه این گفتمان زمینه گستر باند بازی های فساد انگیز اداری-سیاسی بسیاری گردیده است. بطوری که کلیت سیستم مدیریتی شهر را تحت سیطره خود قرار داده است.
به جرات می توان گفت این مسئله به یکی از عوامل بازدارنده پیشرفت و توسعه شهری و رفاه عمومی برای مردم بدل گشته است. گفتمان رقیب در مصاف با آن، گفتمان توسعه و رفاه است که فارغ از دغدغه های برخاسته از روابط خویشاوندی با نگرشی مدرن، متکی بر شایسته سالاری ، تخصص گرایی، کارآمدی و روشهای مدیریتی مدرن است. اقشار تحصیلکرده، روشنفکران و بویژه دانشجویان و نسل جوان فهیم و روشن بین بیشترین گروههایی هستند که به این گفتمان تمایل دارند.
بنابراین، در اولین نگاه ما به ضرورت یک همآوردی گفتمانی دو وجهی روبرو می شویم: که وجه اول آن نقد گقتمان حاکم (گفتمان طایفه گری) است و وجه دیگرش جا انداختن گفتمان توسعه و رفاه است به مثابه گفتمان جایگزین!
نهادسازی مدنی:
از آنجایی که هر گفتمان اجتماعی برآمده از یک نیاز اجتماعی / جمعی ، و نیز محصول بروز یک شکاف اجتماعی معین است؛ و از دگر سو پاسخگویی نظام مند به هر نیازاجتماعی/جمعی بدون نهادسازی اجتماعی مورد تقاضا محال می باشد. از اینرو و بناگزیر، بایست کوشید تا از طریق نهادسازی مدنی، اسباب تحول و دگردیسی گفتمانی را در درون سیستم اجتماعی شهر تعبیه کرد.
باشگاه ائتلاف طوایف: اقشار حامل گرایش مدرن در روشهای مدیریت شهری و یا گفتمان توسعه و رفاه باید:
الف) با اجتماع خود در زیر چتر گسترده ی یک NGO فرا- طایفه ای و فرا-قومی ابراز وجود اجتماعی بنمایند.
ب) بدیهی است این افراد هرکدام از هویت ظایفه ای برخور دارند. این نهاد خود بخود به یک باشگاه اجتماعی هویتمند و شناسنامه داری تبدیل می شود که عملن متضمن ائتلاف بخشهایی از طوایف حول یک گفتمان فراطایفه ای و برخاسته از مبانی فکری و ارزشی مدرن خواهد بود که اراده اش بر چیره سازی گفتمان توسعه و رفاه بر عرصه عمومی شهر است.
فرایند های چالشی:
بنا براین، این سازه مدنی عملن باشگاه ائتلاف طوایف مختلف است که از درون آن فرایندهای چالشی با گفتمان حاکم شکل می گیرد.
الف) فرایند نفوذ فکری از راه نقد و تبلیع:
طبیعتن افراد هر طایفه در درون این سازه مدنی / باشگاه ائتلاف اجتماعی طوایف خود تبدیل به گروه یا تیمی می شوند که از درون خانوده ها و محافل فامیلی و طایفه ای، گفتمان طایفه گری و اثار زیانبارش را به نقد کشیده و گفتمان توسعه و رفاه را بعنوان گفتمان جایگزین تبلیع می نمایند. این پروسه اگر با زبان و ادبیات وزین و با وقار اخلاقی و رفتاری و گفتاری و بدور از پرخاش و استهزاء و همراه با ادب حضور و نیز با حفظ حرمت همه ارزشهای اخلاقی قوم بختیاری، بویژه در مصاف با مردان متنفذ و ریش سفیدان و چهره های موجه در طایفه و فامیل عرضه شود قطعن نافذ و پیروزمند میدان خواهد شد.
ب) فرایند لابی گری:
پس از نفوذ فکری در میان طایفه ها، باشگاه ائتلاف برحسب نیاز و ضرورتهای اجتماعی ، سیاسی و … می تواند از طریق گروههای از پیش یاد شده خود در درون هریک از طایفه ها، شخصیت های ذینفوذ در درون هر طایفه ای را برای صلاح و مشورت دعوت نماید و در طی این فرایند ذهنیت آنها را برای پذیرش محتویات گفتمان مدرن و یا دست کم به تسامح کشاندن آنها در مواجه شان با آن مواجه شوند و آنها را برای تصمیم سازی عقلانی و مشارکت تاثیر گذار سازنده ای هدایت کرد.
نکته بسیار مهم و پر اهمیتی که وجود دارد این است که باشگاه ائتلاف باید مقید باشد که کلیه فرایندهای بالا در عالی ترین سطح از احترام به ارزشهای فرهنگی و قومی بختیاری و احترام به دیگران به ویژه چهره های موجه طایفه ای و قومی و به دور از هرنوع تنش زایی فامیلی، طایفه ای و قومی و یا فعال سازی برخی شکافهای اجتماعی موجود بین فامیل ها و طایفه ها انجام پذیرد؛ و گر نه هزینه های اجتماعی آن بسیارسنگین خواهد بود وشکست گفتمانی را قطعی می سازد.
- شهرام گراوندی
- کد خبر 12381
- 12251 بازدید
- بدون نظر
- پرینت