شما اینجا هستید
اقتصادی » مدیریت خرد باران و روان آب‌ها در خوزستان

  همیشه برنامه‌ریزی و اجرای پروژه‌های بزرگ مانند سدسازی کارساز نیست، گاهی باید با اجرای پروژه‌های خرد و محلی به همزیستی با اقلیم و طبیعت رفت. کما اینکه ایجاد کشاورزی پایدار از همین بستر ایجاد خواهد شد.
طی سال‌های بعد از انقلاب در کشور نهضت سدسازی به راه افتاد و اقدامات بزرگی در این زمینه انجام پذیرفت؛ اما اکثر کشورهای دنیا بعد از مطالعات زیست‌محیطی و تغییرات اقلیمی، رویه‌های خود را تغییر و به روش‌های دیگر که سازگاربامحیط‌زیست باشد در قالب پروژه‌هایی خرد با همکاری افراد محلی روی آورده‌اند.
یکی از روش‌ها برنامه‌ریزی برای ذخیره‌سازی نزولات آسمانی و روان آب‌های سطحی، ایجاد استخر یا دریاچه‌هایی برای ذخیره آب در مناطق مستعد و مناسب است. مصداق این روش در بسیاری از کشورهای دنیا با اقلیم مشابه ایران و خوزستان قابل‌بررسی و مطالعه است.(بعضی از ایالت‌های آمریکا و استرالیا و کشورهای آفریقایی) در این روش خرد که با همکاری ساکنان بومی و با کمترین میزان هزینه‌ها انجام می‌گیرد، در قالب ایجاد استخرهای مصنوعی ذخیره آب در حجم‌های متفاوت، زندگی و معیشت یک‌ساله اهالی روستا را مدیریت و برنامه‌ریزی می‌کنند.(کلیه مراحل انجام کار با آموزش‌های مستمر تا رسیدن به فهم کامل موضوع از سوی روستاییان تا رسیدن به خوداتکایی و خود نگهداری این اکوسیستم میسر است).
بررسی میزان آب مصرفی برای مصارف کشاورزی و باغی و دامداری و ایجاد ارزش‌افزوده تولیدات در جوار این استخر و یا دریاچه از مزیت‌های این روش است. در استانی مانند خوزستان که در تابستان کمبود آب در بعضی از نقاط مشکل‌ساز است می‌توان با برنامه‌ریزی دقیق اقدام به کشت‌های زودرس تابستانه با نیاز آبی کم مانند کنجد و ماش و انواعی از لوبیا کرد تا چرخ اقتصاد کشاورزان بچرخد. درزمینهٔ دامداری کشت علوفه‌های مقاوم با نیاز آبی کم مانند انواعی از سور گوم علوفه‌ای و نوعی از کاکتوس علوفه‌ای بسیار کم‌توقع و پربازده نسبت به مصرف آب را رواج داد. در استخر ذخیره آب امکان هم‌زمان نگهداری و پرورش پرندگانی مانند اردک و غاز و … میسر است.
همچنین با برنامه‌ریزی می‌توان به پرورش ماهیان بومی اقدام کرد. ایجاد گلخانه‌های کشت صیفی‌جات با کمترین میزان هزینه، البته با خلاقیت (با کمترین نیاز آبی در اقلیم خوزستان) میسر است؛ زیرا در روش‌های فعلی سنتی کشت صیفی‌جات در خوزستان که روش آبیاری غرقابی است تا ۸۰ درصد میزان آب آبیاری هدرروی وجود دارد.
تمام مصادیق ذکرشده قابلیت اجرایی دارند، در اکثر مناطق دنیا نمونه‌های وافر موجود است به‌گونه‌ای که یک کارشناس ساده یا جستجو در اینترنت می‌تواند مشابه آن‌ها را رؤیت نماید. این عزم و اراده باید در مسئولان و سازمان‌های مردم‌نهاد دوست دار طبیعت و محیط‌زیست به وجود آید تا حداقل به‌صورت نمونه و آزمونه‌ای در یک محل اجرا و محاسن و معایب کار مشخص و به‌عنوان الگویی مناسب برای ایجاد یک سیستم کشاورزی پایدار که مبتنی بر همکاری و همراهی مردم بومی است به وجود آید.
قابل‌ذکر است مشکل نگهداری گاومیش در گرمای تابستان خوزستان از این طریق قابل‌حل است زیرا مشابه این روش در کشور فیلیپین برای نگهداری گاومیش انجام‌شده است.
 

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید

کامل کردن گزینه های ستاره دار (*) الزامی است -
آدرس پست الکترونیکی شما محفوظ بوده و نمایش داده نخواهد شد -

هفته نامه پیوند ایرانیان | ایران ، خوزستان ، اهواز